Nieustający postęp technologiczny niesie ze sobą wiele korzyści, jak również poważnych zagrożeń. Coraz niższa cena i większa łatwość obsługi telefonów, tabletów, komputerów jak również konsol do gier sprawiła, że na co dzień z powodzeniem posługują się nimi nie tylko dorośli, ale również dzieci. Idzie za tym właściwie nieograniczony dostęp do środków masowego przekazu, ale także różnego rodzaju rozrywek. Jedną z najbardziej istotnych i wymagających szczególnego zainteresowania ze strony rodzica są gry komputerowe. Ta z pozoru niewinna rozrywka, jeśli używana bez umiaru i bez odpowiedniego nadzoru ze strony rodzica, może mieć poważny wpływ na funkcjonowanie dziecka. Wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci w tej chwili jest już niepodważalny i możliwe konsekwencje takie jak choćby objawy nerwicy skłoniły wiele organizacji i świat nauki do podjęcia kroków w celu ograniczenia tego zjawiska.  O skali i wadze problemu może świadczyć fakt, że decyzją Światowej Organizacji Zdrowia uzależnienie od gier komputerowych zostało zaliczone do chorób psychicznych i wymaga profesjonalnego leczenia, co wiąże się również z dodaniem tej przypadłości do aktualizacji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11).

Niekorzystny wpływ gier komputerowych na psychikę dziecka – przyczyny i skutki

Warto przyjrzeć się treściom oferowanym we współczesnych grach komputerowych. Znajomość zależności między tymi treściami, a niebezpieczeństwami jakie niosą dla dziecka, pozwoli na właściwą ocenę ryzyka i odpowiedni dobór i kontrolowanie gier, z którymi może mieć styczność dziecko. Negatywny wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci najczęściej bierze się z agresji i przemocy, które obecne są w znacznej większości gier komputerowych. Walka bohatera gry z przeciwnikiem jest typowym schematem, na którym opierają się często nawet gry dla najmłodszych. Zadanie obrażeń, lub śmierci przeciwnikowi jest dokonywane przy pomocy różnego rodzaju narzędzi dostępnych dla gracza w zależności od gry. W związku z tym, że warunkiem ukończenia gry jest dokonywanie tego typu czynności, są one w pewien sposób oczekiwane od gracza a nawet odpowiednio nagradzane. Powoduje to przyzwyczajenia się dziecka do wykonywania regularnie tego typu czynności i znieczulenia na drastyczne obrazy, które są dziecku przedstawiane. Warto zwrócić uwagę, że obrazy które dziecko ogląda w monitorze komputera, bądź telefonu mogą być nie tylko nacechowane brutalnością, dużą ilością krwi i przedstawiać agresywne zachowania, ale również mogą w sobie dodatkowo zawierać treści pornograficzne. Istotny jest fakt, że osoba grająca w grę komputerową zachowuje w tym wszystkim czynny udział, ponieważ własnoręcznie steruję swoją postacią i w pewien sposób sama wywołuje te obrazy.

Dzieci wystawione na długotrwałe działanie tego typu obrazów mogą w przyszłości stać się agresywne, tolerować i stosować przemoc, być znieczulone na krzywdę innych ludzi i zwierząt, czy też nie czuć empatii i potrzeby niesienia pomocy drugiemu człowiekowi a nawet przejawiać objawy nerwicy. Dziecko na co dzień obcujące ze śmiercią i krzywdą może nie widzieć różnicy między tymi zjawiskami w świecie wirtualnym i rzeczywistym, a co za tym idzie, być zupełnie na nie niewrażliwe. Wszystkie te niepożądane elementy, jak również pewne niedozwolone w prawdziwym życiu praktyki i symbole mogą być nawet elementem zabawy i w ten sposób być przez dziecko postrzegane na co dzień.

Innym czynnikiem warunkującym niekorzystny wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci jest ich nadmierna trudność, niedostosowana do wieku gracza. Co prawda każda gra komputerowa jest oznaczona odpowiednim oznakowaniem odnoście minimalnego dozwolonego wieku gracza, jednak kontrola tego typu oznaczeń często jest przez rodziców często pomijana, jak również w pewnych sytuacjach widoczna jest tolerancja na sięganie przez dziecko po tytuły niedostosowane do jego wieku. Dziecko mierząc się z grą o zbyt wysokim stopniu trudności może nie być w stanie wykonać zadań, które stawia przed nim gra.  Prowadzi to do frustracji i w dłuższym wymiarze mogą wystąpić objawy nerwicy. 

Jest to problem dotyczący milionów osób na całym świecie w każdym wieku, choć większość stanowią osoby młode. Uzależniający wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci jest bardzo silny i może odbić się na całym ich dorosłym życiu. Najmłodsi są bardzo podatni na uzależnienie i jego zaobserwowanie może nie być łatwe, ale jest zdecydowanie kluczowe i wymaga zdecydowanego podejścia i leczenia. Przyczyn uzależnienia należy szukać również poza światem wirtualnym. Odrzucenie, złe relacje w domu, lub z rówieśnikami, ciągłe niepowodzenia mogą wywołać w dziecku chęć ucieczki do świata wirtualnego, w którym może wykreować swój los tak jak chce i uniknąć zawodu. Skutkuje to przeważaniem ilości czasu spędzonego przy komputerze and innymi czynnościami.

Uzależnione dziecko może cierpieć na bezsenność, mieć problemy z koncentracją, przejawiać objawy nerwicy, wahania nastroju. Długa abstynencja od gier komputerowych może w skrajnych przypadkach prowadzić do depresji.

Pozytywne aspekty i wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci

Pomimo wielu zagrożeń wiążących się z niewłaściwym i niekontrolowanym spędzaniem przez dziecko czasu przy komputerze warto podkreślić, że wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci może być również pozytywny. Granie w odpowiednie gry komputerowe dostosowane do wieku dziecka może mieć dla niego zarówno wartość rozrywkową, jak i edukacyjną. Dziecko poruszając się po wirtualnym świecie ma możliwość rozwoju swojego abstrakcyjnego myślenia, koncentracji i poszerzenia wiedzy. Kontakt z innymi graczami, choć niosący ze sobą również zagrożenia, może pomóc rozwinąć zdolności komunikacji, pracy w grupie, przedstawiania swoich racji. Zagadki przedstawione dziecku w grze pomagają mu logicznie myśleć, jednocześnie nagradzając jego starania. Obecność w grach wielu języków pozwala również na ich sprawną naukę już od najmłodszych lat.

Wpływ gier komputerowych na psychikę dzieci jest bardzo zróżnicowany i może mieć zarówno pozytywne, jak również wręcz tragiczne skutki. O tym, jaki wpływ na ostateczny efekt tej kontrowersyjnej rozrywki będzie miał na dziecko, powinni zadecydować rodzice. Kontrola z jakich gier korzysta dziecko, ustalenie jasnych zasad co do korzystania z komputera i wypełniania przez dziecko swoich obowiązków, jak również promowanie innych aktywności poza grami komputerowymi  i przede wszystkim dbałość o zrozumienie i dobre relacje z dzieckiem to podstawowe kroki, które pozwolą zadbać o zdrowie dziecka. Warto pamiętać, że powszechne występowanie tego problemu wymusiło zainteresowanie wielu organizacji i specjalistów, którzy prężnie pracują nad rozwiązaniami i do których warto zwrócić się o poradę.